Powszechnie nazywana CMRką jest jednym z najważniejszych dokumentów podczas wykonywania transportów. W dzisiejszym artykule wyjaśnimy jak poprawnie wypełnić list przewozowy CMR.

Nazwa pochodzi oczywiście od konwencji CMR, o której szerzej pisaliśmy w tym artykule.

Funkcje listu przewozowego

List przewozowy w procesie przewozowym odgrywa 4 funkcje:

• informacyjną – stanowi informację dla zleceniodawcy co do prawidłowego wykonania zlecenia (daty realizacji), a także potwierdzenie odbioru przez odbiorcę,
• instrukcyjną – zawiera informację niezbędne do prawidłowego wykonania transportu, takie jak: adresy załadunku i rozładunku, waga oraz ilość towaru,
• legitymacyjną -wskazuje nam, że posiadanie pierwszego egzemplarza listu legitymuje nadawcę lub odbiorcę do dochodzenia roszczeń oraz rozporządzania przesyłką,
• dowodową – ostatnia i w zasadzie najważniejsza funkcja. List przewozowy jest potwierdzeniem tego, że transport się odbył.

Ile egzemplarzy listu przewozowego CMR należy posiadać?

Teoretycznie list przewozowy CMR powinien zostać wystawiany zgodnie z konwencją w trzech oryginalnych egzemplarzach:

• pierwszy dla nadawcy,
• drugi towarzyszy przesyłce i przeznaczony jest dla odbiorcy,
• trzeci zatrzymuje przewoźnik.

W praktyce powszechnie stosuje się list przewozowy w czterech lub sześciu egzemplarzach, przy czym następne strony stanowią kopie i przeznaczone są dla urzędów administracyjnych.

Wzór listu przewozowego CMR

Jakie dane powinna zawierać CMRka?

Artykuł 6 Konwencji CMR określa, jakie dane powinien zawierać list przewozowy. Zaliczymy do nich:

• miejsce i datę jego wystawienia;
• nazwisko (nazwę) i adres nadawcy;
• nazwisko (nazwę) i adres przewoźnika;
• miejsce i datę przyjęcia towaru do przewozu oraz przewidziane miejsce jego wydania;
• nazwisko (nazwę) i adres odbiorcy;
• powszechnie używane określenie rodzaju towaru oraz sposób opakowania, a dla towarów niebezpiecznych ich ogólnie uznane określenie;
• ilość sztuk, ich cechy i numery;
• wagę brutto lub inaczej wyrażoną ilość towaru;
• koszty związane z przewozem (przewoźne, koszty dodatkowe, należności celne i inne koszty powstałe od chwili zawarcia umowy do chwili dostawy);
• instrukcje niezbędne do załatwienia formalności celnych i innych;
• oświadczenie, że przewóz, bez względu na jakąkolwiek przeciwną klauzulę, podlega przepisom Konwencji CMR.

W razie potrzeby list przewozowy powinien zawierać poza tym następujące dane:

• zakaz przeładunku;
• koszty, jakie nadawca przyjmuje na siebie;
• kwotę zaliczenia do pobrania przy wydaniu towaru;
• zadeklarowaną wartość towaru i sumę przedstawiającą interes specjalny w jego dostawie;
• instrukcje nadawcy dla przewoźnika dotyczące ubezpieczenia przesyłki;
• umówiony termin, w jakim ma być wykonany przewóz;
• wykaz dokumentów wręczonych przewoźnikowi.

Należy pamiętać, że strony mogą wnosić do listu przewozowego wszelkie inne dane, jeśli uznają je za potrzebne.

Chcesz być na bieżąco ze wszystkimi nowinkami z branży TSL?

Zapisz się do naszego newslettera. Co czwartek otrzymasz tygodniową dawkę wiedzy prosto na Twoją skrzynkę.

Kto powinien wypełnić list przewozowy CMR?

Niestety Konwencja nie określa, kto ma przygotować dokumenty. Konwencja jedynie zawiera informację, co powinno znaleźć się w liście. Nie ma znaczenia, kto fizycznie tego dokona, dlatego że zarówno nadawca, jak i przewoźnik, podpisują list przewozowy podczas przekazania towaru do przewozu. Jeśli to przewoźnik ręcznie wypisuje list przewozowy, a nadawca podpisuje ten dokument czy też podpisuje i opieczętowuje, to oznacza, że złożył oświadczenie woli akceptacji danych zawartych w liście. Analogicznie, kiedy to nadawca dostarcza list przewozowy, przewoźnik swoim podpisem bez zastrzeżeń w zasadzie akceptuje w całości treść podpisywanego dokumentu. 

Okolicznością oczywistą jest to, że jeśli przewoźnik wypełnia list przewozowy, to wpisuje tam dane zgodne z treścią zlecenia od nadawcy, a więc wpisuje informacje oparte na wcześniej przekazanych co do miejsca załadunku, rozładunku, terminów, dodatkowych zastrzeżeń. Siłą rzeczy zawsze będzie wypisywał ten dokument w celu prawidłowej realizacji zamówionej usługi przewozowej. 

Kim jest nadawca?

Nadawca to podmiot, który zawiera umowę przewozu z przewoźnikiem, a nie podmiot, który dokonuje fizycznego załadunku towaru na pojazd. To bardzo ważne i należy o tym pamiętać! 

W wyroku z dnia 3.09.2003 r., sygn. akt II CKN 415/01, Sąd Najwyższy jednoznacznie stwierdził, że:

„w świetle art. 4 i art. 9 ust. 1 Konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR) osoba nie będąca stroną umowy przewozu nie może być uznana za nadawcę przesyłki tylko z tej przyczyny, że została wskazana jako nadawca w liście przewozowym”.

Oraz:

„Przy zawieraniu umowy przewozu właściciel przewożonego towaru może skorzystać z pomocy innych podmiotów. Jeżeli właściciel posługuje się spedytorem, który – zawierając umowę przewozu – występuje wobec przewoźnika we własnym imieniu, kontrahentem przewoźnika, a tym samym stroną umowy przewozu, jest spedytor. W takiej sytuacji spedytor staje się podmiotem praw i obowiązków wynikających z umowy przewozu, przez co uzyskuje status nadawcy.”

Z powyższego jasno wynika, iż w momencie gdy spedytor pośredniczy w takim transporcie i zawiera umowę z przewoźnikiem, to staje się on wówczas nadawcą.

Dlaczego jest to takie istotne?

Ponieważ Artykuł 7 Konwencji CMR mówi jasno, że to nadawca odpowiada za wszelkie koszty i szkody, jakie mógłby ponieść przewoźnik na skutek nieścisłości lub niedostateczności zawartych w liście przewozowym. 

Odpowiedzialność Nadawcy

Nadawca odpowiada za takie dane jak:

• nazwisko (nazwa) i adres nadawcy,
• miejsce i data przyjęcia towaru do przewozu oraz przewidziane miejsce jego wydania,
• nazwisko (nazwa) i adres odbiorcy,
• powszechnie używane określenie rodzaju towaru oraz sposób opakowania, a dla produktów niebezpiecznych ich ogólnie uznane określenie,
• ilość sztuk, ich cechy i numery,
• waga brutto lub inaczej wyrażona ilość towaru,
• instrukcje niezbędne do załatwienia formalności celnych i innych.

Odpowiada on również za takie dane jak:

• zakaz przeładunku;
• koszty, jakie nadawca przyjmuje na siebie;
• kwotę zaliczenia do pobrania przy wydaniu towaru;
• zadeklarowaną wartość towaru i sumę przedstawiającą interes specjalny w jego dostawie;
• instrukcje nadawcy dla przewoźnika dotyczące ubezpieczenia przesyłki;
• umówiony termin, w jakim ma być wykonany przewóz;
• wykaz dokumentów wręczonych przewoźnikowi.
• czy wszelkich innych danych lub instrukcji, wydanych przez niego w celu wystawienia listu przewozowego lub w celu wniesienia ich do niego.