Zapewne większość z was miała styczność lub słyszała o  ADR i transporcie towarów niebezpiecznych, który nie należy do najłatwiejszych ze względu na mnóstwo przepisów i regulacji. Własnie ten temat będziemy omawiać w dzisiejszym artykule.

Umowa ADR

Zacznijmy od wyjaśnienia czym dokładnie jest ADR, i które towary, to te niebezpieczne.

ADR (fr. L’ Accord européen relatif au transport international des marchandises Dangereuses par Route) – międzynarodowa konwencja dotycząca drogowego przewozu towarów i ładunków niebezpiecznych, sporządzona w Genewie dnia 30 września 1957 r i podpisana pierwotnie przez 9 państw. Przepisy umowy ADR są nowelizowane w cyklu dwuletnim. W 2018 roku umowa obowiązywała w 50 krajach

Umowa ADR składa się z umowy właściwej oraz z załączników A i B, będących jej integralną częścią. Umowa właściwa określa stosunki prawne między uczestniczącymi państwami. Załączniki zaś regulują warunki przewozu poszczególnych materiałów niebezpiecznych.

Od 2003 roku każde przedsiębiorstwo związane z transportem drogowym towarów niebezpiecznych (przewoźnik, firma odbierająca i wysyłająca towary niebezpieczne) zobowiązane jest do współpracy z doradcą ds. bezpieczeństwa(„doradcą ADR”), którego zadaniem jest pomoc w realizacji wymagań nałożonych przez konwencję, sporządzanie obowiązkowych sprawozdań rocznych do wojewody, oraz wprowadzanie odpowiednich procedur i instrukcji bezpieczeństwa.

Według umowy ADR określenie „towary niebezpieczne” oznacza takie materiały i przedmioty, których międzynarodowy przewóz drogowy jest zabroniony lub dozwolony pod pewnymi warunkami ustalonymi w załącznikach A i B.

Klasyfikacja ADR

Zgodnie z umową towary niebezpieczne można podzielić na 13 klas zagrożeń. Szczegółową klasyfikację możecie znaleźć w 2 części umowy ADR .

Klasa 1 Materiały i przedmioty wybuchowe
Klasa 2 Gazy
Klasa 3 Materiały ciekłe zapalne
Klasa 4.1 Materiały stałe zapalne, materiały samoreaktywne i materiały wybuchowe stałe odczulone
Klasa 4.2 Materiały samozapalne
Klasa 4.3 Materiały wytwarzające w zetknięciu z wodą gazy palne
Klasa 5.1 Materiały utleniające
Klasa 5.2 Nadtlenki organiczne
Klasa 6.1 Materiały trujące
Klasa 6.2 Materiały zakaźne
Klasa 7 Materiały promieniotwórcze
Klasa 8 Materiały żrące
Klasa 9 Różne materiały i przedmioty niebezpieczne

Oznakowanie w  transporcie towarów niebezpiecznych

Każdy środek transportu, który przewozi towary niebezpieczne musi być oznakowany tablicami ADR, jedna tablica powinna być umieszczona z przodu, a druga z tyłu środka transportu.

Tablica ADR – pomarańczowa odblaskowa tablica informacyjna, umieszczona na pojazdach przewożących substancje niebezpieczne. Zawiera dwa numery rozpoznawcze przewożonej substancji. Obowiązuje w transporcie drogowym w krajach objętych umową ADR.

Na tablicach ADR znajdują się dwa oznaczenia w formie liczbowej:

• numer rozpoznawczy niebezpieczeństwa (HIN) – dwie lub trzy cyfry (w liczniku),
• numer rozpoznawczy materiału (UN) – cztery cyfry (w mianowniku).

Zarówno pojazd jak i każda jednostka przewożonego towaru powinna być odpowiednie oznakowana, poniżej tabelka przedstawiająca wzory nalepek, którymi powinno się znakować opakowania lub przewożone przedmioty.

Wyposażenie pojazdu przewożącego towary niebezpieczne

W każdym pojeździe powinno się znaleźć takie wyposażenie:
– klin pod koła, dla każdego pojazdu, o odpowiednim rozmiarze w stosunku do
dopuszczalnej masy całkowitej pojazdu oraz średnicy kół
– dwa stojące znaki ostrzegawcze
– płyn do płukania oczu
oraz dla każdego członka załogi pojazdu:
– kamizelka ostrzegawcza
– przenośne urządzenie oświetleniowe
– para rękawic ochronnych
– ochrona oczu¹
Wyposażenie dodatkowe dla niektórych klas:
– maska ucieczkowa dla każdego członka załogi pojazdu, powinna być przewożona w
pojeździe, w przypadku numerów nalepek ostrzegawczych 2.3 lub 6.1;
– łopata²
– osłona otworów kanalizacyjnych²
– pojemnik do zbierania pozostałości²

¹Nie jest wymagany w przypadku numerów nalepek ostrzegawczych 1, 1.4, 1.5, 1.6, 2.1, 2.2 i 2.3.
²Wymagane jest tylko w przypadku materiałów stałych i materiałów ciekłych, oznakowanych
nalepkami ostrzegawczymi o numerach 3, 4.1, 4.3, 8 lub 9.

Kierowca przewożący towary niebezpieczne

Do kierowania pojazdem przewożącym towary niebezpieczne w przewozie drogowym, w stosunku do którego Umowa ADR wymaga ukończenia przez jego kierowcę kursu ADR, jest uprawniona osoba, która posiada ważne zaświadczenie ADR.

Zaświadczenie ADR otrzymuje osoba, która:

• ukończyła 21 lat, z wyjątkiem kierowców pojazdów należących do Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej;
• spełnia wymagania określone w przepisach prawa o ruchu drogowym i o transporcie drogowym w stosunku do kierowców wykonujących przewóz drogowy;
• ukończyła odpowiedni kurs ADR:
  • początkowy – jeżeli ubiega się o wydanie zaświadczenia ADR po raz pierwszy,
  • doskonalący – jeżeli ubiega się o przedłużenie zaświadczenia ADR;
• złożyła z wynikiem pozytywnym egzamin kończący kurs ADR początkowy albo doskonalący.